Buğday en çok hangi ülkeler tarafından tüketiliyor?

Dünyanın önemli tahıl üreticilerinden Ukrayna’nın işgal edilmesi fiyatların hızla yükselmesine neden oldu. Birçok ülkede kıtlık uyarılarında bulunulurken tahıl ürünlerinin sevkiyatı için Türkiye’nin arabuluculuğunda Birleşmiş Milletler (BM) denetiminde anlaşma imzalanması limanlardan tahıl yüklü gemilerin yeniden çıkışını sağladı. 

Türkiye dünyada en çok buğday tüketen ülkelerin başında geliyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2019 yılı verilerine göre Türkiye’de kişi başına yıllık 169 kilogram buğday ve buğday ürünü tüketiliyor. 

Türkiye bu oran ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri arasında zirvede yer alırken dünyada ise 7. sırada bulunuyor. 

Dünyada nüfusa göre en fazla buğday tüketen ülkeler hangisi? Türkiye’de kişi başına yıllık ne kadar buğday tüketiliyor? Türkiye’nin buğdayda yeterlilik derecesi kaç?

En çok buğday tüketen Tunus

FAO’nun 2019 yılı verilerine göre dünyada en çok buğday ve buğday ürünü tüketen ülkesi Tunus. Bu ülkede yıllık kişi başına 199 kg buğday tüketiliyor. Türkmenistan 190 kg ile ikinci sırada bulunurken Cezayir 182 kg ile üçüncü durumda. Bu ülkeleri Azerbaycan (180 kg), Fas (177 kg) ve Özbekistan (173 kg) takip ediyor. Yedinci sıradaki Türkiye’de yıllık kişi başına buğday tüketimi ise 169 kg.

Türkiye’yi sırasıyla Afganistan (162 kg), İran (156 kg), Mısır (146 kg), İtalya (144 kg), Gürcistan (139 kg) ve Rusya (138 kg) takip ediyor.

Avrupa ülkelerinde buğday tüketiminin daha düşük olduğu görülüyor. Fransa 120 kg tüketim ile 180 ülke arasında 26. sırada bulunuyor. Hemen ardından Yunanistan 116 kg ile geliyor.

Türkiye’de buğday tüketimi Almanya’nın 2 katı

35. sıradaki İngiltere’de 111 kg buğday tüketilirken Almanya 88 kg ile 65. sırada. Türkiye’deki buğday tüketimi Almanya’nın neredeyse iki katı.

ABD’de yıllık kişi başına 80 kg buğday tüketilirken Çin’de bu miktar 66.

Dünyada buğday tüketiminin en az olduğu ülke ise 1 kg ile Laos. Çad, Kamboçya ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde ise yıllık tüketim 3 kg.

Arz miktarı ölçülüyor

Öte yandan, FAO yetkililerinin açıklamasına göre veriler aslında “buğday tüketimini” değil; “buğday arzı”nı gösteriyor. Çünkü “gıda kaybı ve israfı”nı tam olarak hesaplamak mümkün değil. Bu yüzden “buğday arzı”, tüketim olarak değerlendiriliyor.

Bazı ülkelerde buğday tüketiminde halkın yemek tercihleri etkili olurken gelişmemiş ülkelerde ise buğday tüketiminin düşük olmasının sebebi arzın düşük olması. İnsanlar buğdaya erişemedikleri için buğday tüketemiyor.

En önemli tahıl maddelerinden buğdayda ise 2020/2021 piyasa yılında kendi kendine yeterlilik yüzde 102,5 oldu. Ancak önceki yıl bu oran yüzde 89,5 idi.

Türkiye’nin buğday ithalatı ve ihracatı ise yıllara göre değişiklik gösteriyor. 2019-20 sezonunda 10,8 milyon ton buğday ithal edilirken 7,5 milyon ton buğday ithalatı gerçekleşti.

Kaynak: Euronews